Πριγκίπισσες της Ελλάδας
Οι γυναίκες της Ελληνικής Βασιλικής Οικογένειας, ήταν πάντοτε επιφορτισμένες με ένα ευρύ φάσμα καθηκόντων.
Η πολύπλευρη δράση τους εκτεινόταν σε όλους τους κοινωνικούς τομείς, από την υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση έως την προστασία του περιβάλλοντος και την διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Οι Πριγκίπισσες της Ελλάδας συμμετείχαν σε μεγάλα ιστορικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, αλλά και επιστημονικά γεγονότα της εποχής τους και πολλές από αυτές λειτούργησαν ως πρότυπα και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους.
Ακολουθεί συνοπτική παρουσίαση του έργου πέντε Πριγκιπισσών της Ελληνικής Βασιλικής Οικογένειας:
Πριγκίπισσα Ειρήνη
Η πριγκίπισσα Ειρήνη της Ελλάδας, είναι το τρίτο παιδί του Βασιλιά Παύλου και της Βασίλισσας Φρειδερίκης, αδελφή του Βασιλέα Κωνσταντίνου Β’ και της Βασίλισσας Σοφία της Ισπανίας. Γεννήθηκε στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, στις 11 Μαΐου 1942 με ανάδοχο τον Στρατηγό Γιαν Σματς, Πρόεδρο της Νοτιοαφρικανική Ένωσης.
Απόφοιτη του Ζάλεμ της Γερμανίας, ακολούθησε καριέρα πιανίστριας δίπλα στη διάσημη Τζίνα Μπαχάουερ. Αργότερα ολοκλήρωσε σπουδές στην αρχαιολογία υπό την καθοδήγηση της Θεοφανούς Αρβανιτοπούλου. Το 1960 δημοσίευσε μαζί με την αδελφή της, Σοφία, και την Θεοφανώ Αρβανιτοπούλου το έργο με τον τίτλο "Αρχαιολογικά ποικίλα". Από τις 6 Μαρτίου 1964 έως τις 10 Ιουλίου 1965 (ημερομηνία γέννησης της ανιψιάς της Πριγκίπισσας Αλεξίας) διετέλεσε Διάδοχος του Ελληνικού Θρόνου.
Ήταν Αρχηγός του Σώματος Ελληνίδων Οδηγών (ΣΕΟ).
Κοινωνικό έργο στην Ελλάδα
Μέσω του ιδρύματός της «Κόσμος Εν Αρμονία-Mundo En Armonia» δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα από το 2003, όταν η Ελληνική Βασιλική Οικογένεια επέστρεψε στην χώρα και ενίσχυσε πολλές και διαφορετικές κοινωνικές ομάδες.
Υποτροφίες «Τζίνα Μπαχάουερ» (Σε συνεργασία με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος): Το Ίδρυμα «Κόσμος Εν Αρμονία» χρηματοδότησε υποτροφίες για νέους μουσικούς, με τη βοήθεια του Συλλόγου Φίλων Μουσικής. Οι νέοι μουσικοί είχαν την ευκαιρία να σπουδάσουν στο πλευρό των καλύτερων μουσικών και να προωθήσουν την επαγγελματική τους καριέρα.
Ελληνικές κοινωνικές κουζίνες & οικογένειες σε ανάγκη: Το ίδρυμα «Κόσμος Εν Αρμονία» συνεργάστηκε με το Ίδρυμα Γαλήνη, μοιράζοντας στο κέντρο της Αθήνας φαγητό και στέγη μέσω της κοινωνικής του κουζίνας, σε περίπου 400 ανθρώπους ημερησίως, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μποδοσάκη. Το «Κόσμος Εν Αρμονία» συνεργάστηκε επίσης σε ένα πρόγραμμα σίτισης στο οποίο συμμετείχαν 60 παιδιά κάθε Σαββατοκύριακο. Επίσης, ίδρυμα έχει προσφέρει τρόφιμα σε διάφορα σχολεία της Αθήνας.
Κοινότητα Ρομά (σε συνεργασία με την Coca-Cola Tria Epsilon) το Ίδρυμα βοήθησε τα παιδιά της κοινότητας των Ρομά, παρέχοντας τους σάντουιτς και χυμούς στο 12ο & 7ο Δημοτικό σχολείο Ασπροπύργου. Παράλληλα παρείχε σχολικά είδη και μαθήματα χορού, μια εξωσχολική δραστηριότητα που λάμβανε χώρα κάθε εβδομάδα.
Tο Ίδρυμα έχει συνεργάστηκε με την Μητρόπολη Φλώρινας στην ανακατασκευή μιας φοιτητικής εστίας και ενός ΚΑΠΗ σε μια περιοχή που υπέφερε από σεισμούς, ενώ δώρισε και σχολικά είδη για τα παιδιά της παιδικής χαράς της μητρόπολης. Επίσης βοήθησε Έλληνες πρόσφυγες από τη Ρωσία που επέστρεψαν στην Ελλάδα, ενίσχυσε οικονομικά σχολείο για ειδικές ανάγκες στη Βέροια και σε συνεργασία με την Αρχιεπισκοπή Αθηνών, προσέφερε οικονομική και υλική ανακούφιση στους πληγέντες από τον καταστροφικό σεισμό της 7ης Σεπτεμβρίου.
Όπως είχε πει η πριγκίπισσα Ειρήνη σε συνέντευξη της το 2010 στην εκπομπή «Πρωταγωνιστές» και στον Σταύρο Θεοδωράκη, το μερίδιο της από την αποζημίωση για την κατάσχεση από το Ελληνικό Κράτος της βασιλικής περιουσίας, το διέθεσε για ελληνικά προγράμματα ενίσχυσης, προσθέτοντας «μπορούμε να δουλεύουμε για τον κόσμο, κι έτσι συνεχίζει η Ιστορία, αλλά με άλλον τρόπο, ιδιωτικό».
Πριγκίπισσα Ειρήνη
Η πριγκίπισσα Ειρήνη της Ελλάδας, είναι το τρίτο παιδί του Βασιλιά Παύλου και της Βασίλισσας Φρειδερίκης, αδελφή του Βασιλέα Κωνσταντίνου Β’ και της Βασίλισσας Σοφία της Ισπανίας. Γεννήθηκε στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, στις 11 Μαΐου 1942 με ανάδοχο τον Στρατηγό Γιαν Σματς, Πρόεδρο της Νοτιοαφρικανική Ένωσης.
Απόφοιτη του Ζάλεμ της Γερμανίας, ακολούθησε καριέρα πιανίστριας δίπλα στη διάσημη Τζίνα Μπαχάουερ. Αργότερα ολοκλήρωσε σπουδές στην αρχαιολογία υπό την καθοδήγηση της Θεοφανούς Αρβανιτοπούλου. Το 1960 δημοσίευσε μαζί με την αδελφή της, Σοφία, και την Θεοφανώ Αρβανιτοπούλου το έργο με τον τίτλο "Αρχαιολογικά ποικίλα". Από τις 6 Μαρτίου 1964 έως τις 10 Ιουλίου 1965 (ημερομηνία γέννησης της ανιψιάς της Πριγκίπισσας Αλεξίας) διετέλεσε Διάδοχος του Ελληνικού Θρόνου.
Ήταν Αρχηγός του Σώματος Ελληνίδων Οδηγών (ΣΕΟ).
Κοινωνικό έργο στην Ελλάδα
Μέσω του ιδρύματός της «Κόσμος Εν Αρμονία-Mundo En Armonia» δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα από το 2003, όταν η Ελληνική Βασιλική Οικογένεια επέστρεψε στην χώρα και ενίσχυσε πολλές και διαφορετικές κοινωνικές ομάδες.
Υποτροφίες «Τζίνα Μπαχάουερ» (Σε συνεργασία με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος): Το Ίδρυμα «Κόσμος Εν Αρμονία» χρηματοδότησε υποτροφίες για νέους μουσικούς, με τη βοήθεια του Συλλόγου Φίλων Μουσικής. Οι νέοι μουσικοί είχαν την ευκαιρία να σπουδάσουν στο πλευρό των καλύτερων μουσικών και να προωθήσουν την επαγγελματική τους καριέρα.
Ελληνικές κοινωνικές κουζίνες & οικογένειες σε ανάγκη: Το ίδρυμα «Κόσμος Εν Αρμονία» συνεργάστηκε με το Ίδρυμα Γαλήνη, μοιράζοντας στο κέντρο της Αθήνας φαγητό και στέγη μέσω της κοινωνικής του κουζίνας, σε περίπου 400 ανθρώπους ημερησίως, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μποδοσάκη. Το «Κόσμος Εν Αρμονία» συνεργάστηκε επίσης σε ένα πρόγραμμα σίτισης στο οποίο συμμετείχαν 60 παιδιά κάθε Σαββατοκύριακο. Επίσης, ίδρυμα έχει προσφέρει τρόφιμα σε διάφορα σχολεία της Αθήνας.
Κοινότητα Ρομά (σε συνεργασία με την Coca-Cola Tria Epsilon) το Ίδρυμα βοήθησε τα παιδιά της κοινότητας των Ρομά, παρέχοντας τους σάντουιτς και χυμούς στο 12ο & 7ο Δημοτικό σχολείο Ασπροπύργου. Παράλληλα παρείχε σχολικά είδη και μαθήματα χορού, μια εξωσχολική δραστηριότητα που λάμβανε χώρα κάθε εβδομάδα.
Tο Ίδρυμα έχει συνεργάστηκε με την Μητρόπολη Φλώρινας στην ανακατασκευή μιας φοιτητικής εστίας και ενός ΚΑΠΗ σε μια περιοχή που υπέφερε από σεισμούς, ενώ δώρισε και σχολικά είδη για τα παιδιά της παιδικής χαράς της μητρόπολης. Επίσης βοήθησε Έλληνες πρόσφυγες από τη Ρωσία που επέστρεψαν στην Ελλάδα, ενίσχυσε οικονομικά σχολείο για ειδικές ανάγκες στη Βέροια και σε συνεργασία με την Αρχιεπισκοπή Αθηνών, προσέφερε οικονομική και υλική ανακούφιση στους πληγέντες από τον καταστροφικό σεισμό της 7ης Σεπτεμβρίου.
Όπως είχε πει η πριγκίπισσα Ειρήνη σε συνέντευξη της το 2010 στην εκπομπή «Πρωταγωνιστές» και στον Σταύρο Θεοδωράκη, το μερίδιο της από την αποζημίωση για την κατάσχεση από το Ελληνικό Κράτος της βασιλικής περιουσίας, το διέθεσε για ελληνικά προγράμματα ενίσχυσης, προσθέτοντας «μπορούμε να δουλεύουμε για τον κόσμο, κι έτσι συνεχίζει η Ιστορία, αλλά με άλλον τρόπο, ιδιωτικό».
Πριγκίπισσα Μαρίνα
Η πριγκίπισσα Μαρίνα της Ελλάδας (πήρε το όνομά της από την Αγία Μαρίνα) γεννήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1906 και ήταν κόρη του πρίγκιπα Νικόλαου και της Μεγάλης Δούκισσας Έλενα Βλαντιμίροβνα της Ρωσίας. Νονά της ήταν η βασίλισσα Μαίρη, γιαγιά της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ ενώ ο πρίγκιπας Φίλιππος ήταν πρώτος ξάδελφός της. Έζησε στο Τατόι μέχρι τα 11 της, που εξορίστηκε με όλη την βασιλική οικογένεια, μετά την ανατροπή του καθεστώτος. Το 1932, η Μαρίνα γνώρισε τον πρίγκιπα Γεώργιο, γιο του βασιλιά της Αγγλίας, στο Λονδίνο. Δύο χρόνια αργότερα, θα παντρευτούν στο Αβαείο του Γουέστμινστερ.
Καθιέρωσε το στυλ στην Βρετανική Αυλή
Η πριγκίπισσα Μαρίνα διέθετε ένα μοναδικό στυλ, ήταν δυναμική, καλλιτεχνική φύση, περήφανη και απρόσιτη.
Παντρεύτηκε τον Δούκα του Κεντ τον γιο του βασιλέα της Αγγλίας και απέκτησαν τρία παιδιά μεταξύ αυτών και τον Μιχαήλ, από τους πιο αγαπημένους εξαδέλφους της Βασίλισσας Ελισάβετ. Σύντομα το ζευγάρι έγινε το αγαπημένο ζευγάρι του Βρετανικού Τύπου. Ο γάμος τους τελέστηκε στις 29 Νοεμβρίου 1934 στο Αβαείο του Γουέστμινστερ και ήταν η πρώτη βασιλική εκδήλωση που μεταδόθηκε ζωντανά από το ραδιόφωνο, με παράνυφο την εκλιπούσα Βασίλισσα Ελισάβετ. Η ίδια ζήτησε αντί δώρων, να δοθούν τα χρήματα σε λογαριασμούς συμπαράστασης σε ανέργους.
Η πριγκίπισσα Μαρίνα έγινε η αγαπημένη του Βρετανικού Τύπου και του κόσμου της μόδας.
Οι Αγγλίδες άρχισαν να μιμούνται στο στυλ της, να φορούν παντελόνια επειδή το έκανε η ίδια και να παρακολουθούν στενά την ζωή της. Οι Times την είχαν εγκωμιάσει «για την ζεστή καρδιά της και την ευγενική φύση της»
Πέθανε το 1968 και στο φέρετρό της ήταν απλωμένη η ελληνική σημαία.
Πριγκίπισσα Μαρίνα
Η πριγκίπισσα Μαρίνα της Ελλάδας (πήρε το όνομά της από την Αγία Μαρίνα) γεννήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1906 και ήταν κόρη του πρίγκιπα Νικόλαου και της Μεγάλης Δούκισσας Έλενα Βλαντιμίροβνα της Ρωσίας. Νονά της ήταν η βασίλισσα Μαίρη, γιαγιά της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ ενώ ο πρίγκιπας Φίλιππος ήταν πρώτος ξάδελφός της. Έζησε στο Τατόι μέχρι τα 11 της, που εξορίστηκε με όλη την βασιλική οικογένεια, μετά την ανατροπή του καθεστώτος. Το 1932, η Μαρίνα γνώρισε τον πρίγκιπα Γεώργιο, γιο του βασιλιά της Αγγλίας, στο Λονδίνο. Δύο χρόνια αργότερα, θα παντρευτούν στο Αβαείο του Γουέστμινστερ.
Καθιέρωσε το στυλ στην Βρετανική Αυλή
Η πριγκίπισσα Μαρίνα διέθετε ένα μοναδικό στυλ, ήταν δυναμική, καλλιτεχνική φύση, περήφανη και απρόσιτη.
Παντρεύτηκε τον Δούκα του Κεντ τον γιο του βασιλέα της Αγγλίας και απέκτησαν τρία παιδιά μεταξύ αυτών και τον Μιχαήλ, από τους πιο αγαπημένους εξαδέλφους της Βασίλισσας Ελισάβετ. Σύντομα το ζευγάρι έγινε το αγαπημένο ζευγάρι του Βρετανικού Τύπου. Ο γάμος τους τελέστηκε στις 29 Νοεμβρίου 1934 στο Αβαείο του Γουέστμινστερ και ήταν η πρώτη βασιλική εκδήλωση που μεταδόθηκε ζωντανά από το ραδιόφωνο, με παράνυφο την εκλιπούσα Βασίλισσα Ελισάβετ. Η ίδια ζήτησε αντί δώρων, να δοθούν τα χρήματα σε λογαριασμούς συμπαράστασης σε ανέργους.
Η πριγκίπισσα Μαρίνα έγινε η αγαπημένη του Βρετανικού Τύπου και του κόσμου της μόδας.
Οι Αγγλίδες άρχισαν να μιμούνται στο στυλ της, να φορούν παντελόνια επειδή το έκανε η ίδια και να παρακολουθούν στενά την ζωή της. Οι Times την είχαν εγκωμιάσει «για την ζεστή καρδιά της και την ευγενική φύση της»
Πέθανε το 1968 και στο φέρετρό της ήταν απλωμένη η ελληνική σημαία.
Πριγκίπισσα Αλίκη
Η πριγκίπισσα Αλίκη του Μπάττενμπεργκ γεννήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 1885 στο κάστρο του Ουίνδσορ και ήταν το πρώτο παιδί του Λουδοβίκου του Μπάττενμπεργκ και της Βικτωρίας της Έσσης, εγγονής της Βασίλισσας Βικτωρίας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Παντρεύτηκε στις 6 Οκτωβρίου 1903 τον πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδος και απέκτησαν πέντε παιδιά μεταξύ αυτών, τον Φίλιππο Δούκα του Εδιμβούργου, σύζυγο της Ελισάβετ Β΄.
Πέθανε το 1969 στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και ετάφη κατόπιν δικής της επιθυμίας στην εκκλησία της Μαρίας Μαγδαληνής, στην Ιερουσαλήμ.
Μετά την εξορία της οικογένειας από την Ελλάδα το 1922 και την εγκατάστασή της στο Παρίσι, εκδήλωσε ψυχική ασθένεια και εισήχθη με πρόταση της ψυχαναλύτριας πριγκίπισσας Μαρία Βοναπάρτη στο ίδρυμα του δόκτορα Σίμμελ. Η διάγνωση του Σίμμελ ήταν ότι η Αλίκη έπασχε από παρανοϊκή σχιζοφρένεια. Το 1932 άρχισε να δείχνει σημάδια βελτίωσης και όταν η κατάστασή της βελτιώθηκε μετακόμισε στη Γερμανία.
Το 1938 η πριγκίπισσα Αλίκη επέστρεψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μετά τη φυγή της το 1922 και εγκαταστάθηκε στην οδό Κουμπάρη στην Αθήνα.
Με το ξέσπασμα του Β ’Παγκοσμίου Πολέμου, η Αλίκη παρέμεινε στην Αθήνα μαζί με την πριγκίπισσα Ελένη του Νικολάου για να βοηθήσει τους Έλληνες σε αυτές τις δύσκολες ώρες.
Προσφορά στην περίοδο της Κατοχής
Η δύσκολη ζωή της, οι κακουχίες και η ψυχική ασθένεια δεν πτόησαν την προσωπικότητα της Αλίκης, αντιθέτως της έδωσαν τη δύναμη, το σθένος και την αυταπάρνηση για τον καλό σκοπό.
Η Αλίκη ανέλαβε την διοργάνωση ενός από τα μεγαλύτερα συσσίτια της Αθήνας. Εργαζόταν καθημερινά για να προσφέρει στα πεινασμένα παιδιά όσα τρόφιμα μπορούσε να εξασφαλίσει και το φαγητό που περίσσευε μοιραζόταν έπειτα στους πεινασμένους γονείς τους.
Ο πρώτος χειμώνας της Κατοχής ήταν δραματικός. Η πριγκίπισσα Αλίκη έχασε τότε είκοσι έξι κιλά, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπέφερε και εκείνη μαζί με τον υπόλοιπο ελληνικό λαό.
Τον Οκτώβριο του 1943 η πριγκίπισσα Αλίκη έκρυψε μία οικογένεια Εβραίων στο σπίτι της. Ήταν μία πράξη γενναία αλλά πολύ επικίνδυνη για την οποία τιμήθηκε αργότερα.
Η Αλίκη συνέχιζε να δουλεύει καθημερινά στα παιδικά συσσίτιά. Εκτός όμως από αυτά, τώρα είχε αναλάβει και δύο άσυλα για εγκαταλελειμμένα και ορφανά παιδιά, ένα αρρένων και ένα θηλέων, και είχε βρει νοσοκόμες που φρόντιζαν κατ’ οίκον απόρους σε φτωχές περιοχές της Αθήνας.
Η ανιψιά της, η Βασίλισσα-Μητέρα Ελένη της Ρουμανίας, φρόντιζε να της στέλνει όποτε μπορούσε λίγα τρόφιμα και για την ίδια.
Στον γιο της Φίλιππο θα γράψει τον Οκτώβριο του 1943: «Είμαι σχεδόν όπως ήμουν παλιά εκτός από τα 26 κιλά που έχασα πριν από δύο χρόνια, τα οποία ευτυχώς δεν ξαναπήρα. Θα νιώσεις έκπληξη όταν με ξαναδείς με αξιοπρεπή εμφάνιση, μόνο που το πρόσωπό μου έχει περισσότερες ρυτίδες».
Τον Ιανουάριο του 1949, η πριγκίπισσα Αλίκη ίδρυσε ένα νοσηλευτικό τάγμα ελληνορθόδοξων μοναχών, τη Χριστιανική Αδελφότητα Μάρθας και Μαρίας. Ίδρυσε ένα σπίτι για το τάγμα σε ένα χωριουδάκι βόρεια της Αθήνας και πραγματοποίησε δύο περιοδείες στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1950 και το 1952 σε μια προσπάθεια να συγκεντρώσει χρήματα καθώς η ίδια είχε διαθέσει όλη την προσωπική της περιουσία στα έργα που είχε αναλάβει.
Την ημέρα της στέψης της Ελισάβετ το 1953 η Αλίκη ηγείται της οικογένειας της στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ φορώντας το μοναστικό της ένδυμα.
Όταν ξέσπασε το στρατιωτικό πραξικόπημα των Συνταγματαρχών το 1967 στην Ελλάδα η Αλίκη αναχώρησε για την Αγγλία και εγκαταστάθηκε αρχικά στο κάστρο του Ουίνδσορ και στη συνέχεια στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
Στις 11 Απριλίου 1993 απονεμήθηκε στην Αλίκη ο τίτλος του Δικαίου των Εθνών για το γεγονός ότι κινδύνευσε , προκειμένου να σώσει ζωές Εβραίων. Τον Οκτώβριο του 1994, τα παιδιά της, ο Φίλιππος και η Σοφία πήγαν μαζί στην Ιερουσαλήμ για να παραλάβουν το μετάλλιο. Ο πρίγκιπας Φίλιππος είπε στον λόγο του: «Από όσο γνωρίζουμε δεν ανέφερε ποτέ σε κανέναν ότι είχε προσφέρει καταφύγιο στην οικογένεια Κοέν τον καιρό που σε ολόκληρη την Ελλάδα οι Εβραίοι κινδύνευαν να τους συλλάβουν και να τους μεταφέρουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Φαντάζομαι ότι δεν το θεώρησε και τίποτα σπουδαίο. Ήταν ένας άνθρωπος με βαθιά θρησκευτική πίστη και προφανώς θεώρησε ότι ήταν μία φυσιολογική ανθρώπινη πράξη με την οποία βοηθούσε κάποιους συνανθρώπους της που βρίσκονταν σε δύσκολη θέση».
Πριγκίπισσα Αλίκη
Η πριγκίπισσα Αλίκη του Μπάττενμπεργκ γεννήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 1885 στο κάστρο του Ουίνδσορ και ήταν το πρώτο παιδί του Λουδοβίκου του Μπάττενμπεργκ και της Βικτωρίας της Έσσης, εγγονής της Βασίλισσας Βικτωρίας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Παντρεύτηκε στις 6 Οκτωβρίου 1903 τον πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδος και απέκτησαν πέντε παιδιά μεταξύ αυτών, τον Φίλιππο Δούκα του Εδιμβούργου, σύζυγο της Ελισάβετ Β΄.
Πέθανε το 1969 στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και ετάφη κατόπιν δικής της επιθυμίας στην εκκλησία της Μαρίας Μαγδαληνής, στην Ιερουσαλήμ.
Μετά την εξορία της οικογένειας από την Ελλάδα το 1922 και την εγκατάστασή της στο Παρίσι, εκδήλωσε ψυχική ασθένεια και εισήχθη με πρόταση της ψυχαναλύτριας πριγκίπισσας Μαρία Βοναπάρτη στο ίδρυμα του δόκτορα Σίμμελ. Η διάγνωση του Σίμμελ ήταν ότι η Αλίκη έπασχε από παρανοϊκή σχιζοφρένεια. Το 1932 άρχισε να δείχνει σημάδια βελτίωσης και όταν η κατάστασή της βελτιώθηκε μετακόμισε στη Γερμανία.
Το 1938 η πριγκίπισσα Αλίκη επέστρεψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μετά τη φυγή της το 1922 και εγκαταστάθηκε στην οδό Κουμπάρη στην Αθήνα.
Με το ξέσπασμα του Β ’Παγκοσμίου Πολέμου, η Αλίκη παρέμεινε στην Αθήνα μαζί με την πριγκίπισσα Ελένη του Νικολάου για να βοηθήσει τους Έλληνες σε αυτές τις δύσκολες ώρες.
Προσφορά στην περίοδο της Κατοχής
Η δύσκολη ζωή της, οι κακουχίες και η ψυχική ασθένεια δεν πτόησαν την προσωπικότητα της Αλίκης, αντιθέτως της έδωσαν τη δύναμη, το σθένος και την αυταπάρνηση για τον καλό σκοπό.
Η Αλίκη ανέλαβε την διοργάνωση ενός από τα μεγαλύτερα συσσίτια της Αθήνας. Εργαζόταν καθημερινά για να προσφέρει στα πεινασμένα παιδιά όσα τρόφιμα μπορούσε να εξασφαλίσει και το φαγητό που περίσσευε μοιραζόταν έπειτα στους πεινασμένους γονείς τους.
Ο πρώτος χειμώνας της Κατοχής ήταν δραματικός. Η πριγκίπισσα Αλίκη έχασε τότε είκοσι έξι κιλά, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπέφερε και εκείνη μαζί με τον υπόλοιπο ελληνικό λαό.
Τον Οκτώβριο του 1943 η πριγκίπισσα Αλίκη έκρυψε μία οικογένεια Εβραίων στο σπίτι της. Ήταν μία πράξη γενναία αλλά πολύ επικίνδυνη για την οποία τιμήθηκε αργότερα.
Η Αλίκη συνέχιζε να δουλεύει καθημερινά στα παιδικά συσσίτιά. Εκτός όμως από αυτά, τώρα είχε αναλάβει και δύο άσυλα για εγκαταλελειμμένα και ορφανά παιδιά, ένα αρρένων και ένα θηλέων, και είχε βρει νοσοκόμες που φρόντιζαν κατ’ οίκον απόρους σε φτωχές περιοχές της Αθήνας.
Η ανιψιά της, η Βασίλισσα-Μητέρα Ελένη της Ρουμανίας, φρόντιζε να της στέλνει όποτε μπορούσε λίγα τρόφιμα και για την ίδια.
Στον γιο της Φίλιππο θα γράψει τον Οκτώβριο του 1943: «Είμαι σχεδόν όπως ήμουν παλιά εκτός από τα 26 κιλά που έχασα πριν από δύο χρόνια, τα οποία ευτυχώς δεν ξαναπήρα. Θα νιώσεις έκπληξη όταν με ξαναδείς με αξιοπρεπή εμφάνιση, μόνο που το πρόσωπό μου έχει περισσότερες ρυτίδες».
Τον Ιανουάριο του 1949, η πριγκίπισσα Αλίκη ίδρυσε ένα νοσηλευτικό τάγμα ελληνορθόδοξων μοναχών, τη Χριστιανική Αδελφότητα Μάρθας και Μαρίας. Ίδρυσε ένα σπίτι για το τάγμα σε ένα χωριουδάκι βόρεια της Αθήνας και πραγματοποίησε δύο περιοδείες στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1950 και το 1952 σε μια προσπάθεια να συγκεντρώσει χρήματα καθώς η ίδια είχε διαθέσει όλη την προσωπική της περιουσία στα έργα που είχε αναλάβει.
Την ημέρα της στέψης της Ελισάβετ το 1953 η Αλίκη ηγείται της οικογένειας της στο Αββαείο του Γουεστμίνστερ φορώντας το μοναστικό της ένδυμα.
Όταν ξέσπασε το στρατιωτικό πραξικόπημα των Συνταγματαρχών το 1967 στην Ελλάδα η Αλίκη αναχώρησε για την Αγγλία και εγκαταστάθηκε αρχικά στο κάστρο του Ουίνδσορ και στη συνέχεια στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
Στις 11 Απριλίου 1993 απονεμήθηκε στην Αλίκη ο τίτλος του Δικαίου των Εθνών για το γεγονός ότι κινδύνευσε , προκειμένου να σώσει ζωές Εβραίων. Τον Οκτώβριο του 1994, τα παιδιά της, ο Φίλιππος και η Σοφία πήγαν μαζί στην Ιερουσαλήμ για να παραλάβουν το μετάλλιο. Ο πρίγκιπας Φίλιππος είπε στον λόγο του: «Από όσο γνωρίζουμε δεν ανέφερε ποτέ σε κανέναν ότι είχε προσφέρει καταφύγιο στην οικογένεια Κοέν τον καιρό που σε ολόκληρη την Ελλάδα οι Εβραίοι κινδύνευαν να τους συλλάβουν και να τους μεταφέρουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Φαντάζομαι ότι δεν το θεώρησε και τίποτα σπουδαίο. Ήταν ένας άνθρωπος με βαθιά θρησκευτική πίστη και προφανώς θεώρησε ότι ήταν μία φυσιολογική ανθρώπινη πράξη με την οποία βοηθούσε κάποιους συνανθρώπους της που βρίσκονταν σε δύσκολη θέση».
Πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη
Η Μαρία Βοναπάρτη (Marie Bonaparte, 2 Ιουλίου 1882 - 21 Σεπτεμβρίου 1962) του Οίκου Βοναπάρτη ήταν Γαλλίδα ψυχαναλύτρια. Ήταν ανιψιά του Ναπολέοντα Α’ της Γαλλίας και εγγονή του Πέτρου Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ανιψιού του Ναπολέοντα Α’.
Παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδας με πολιτικό γάμο στις 21 Νοεμβρίου 1907 σε ηλικία 25 ετών στο Παρίσι και με θρησκευτική τελετή στις 12 Δεκεμβρίου 1907 στην Αθήνα. Έκτοτε ήταν γνωστή ως «Πριγκίπισσα Γεωργίου της Ελλάδος».
Πέθανε το 1962 και ετάφη στο Βασιλικό Κοιμητήριο στο Τατόι.
Επιστημονικό Έργο
Η Μαρία Βοναπάρτη δεν ήταν απλώς μια πριγκίπισσα της ελληνικής βασιλικής οικογένειας ή μια πάμπλουτη κληρονόμος. Ήταν μια γυναίκα με πολύπλευρη προσωπικότητα που με το επιστημονικό της έργο βοήθησε χιλιάδες γυναίκες να χειραφετηθούν και να γνωρίσουν τον εαυτό τους έξω από τον κλασικό ρόλο της συζύγου, της μητέρας , της ερωμένης.
Υπήρξε ασθενής αλλά και μαθήτρια του Φρόιντ και φανατική οπαδός της επαναστατικής μεθόδου της ψυχανάλυσης. Η ζωή της κινήθηκε ανάμεσα σε ταξίδια, επίπονο διάβασμα, ανάμεσα σε γραφεία γεμάτα βιβλία και ατέλειωτη έρευνα για την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Γνώρισε και συναναστράφηκε σημαντικούς ανθρώπους της εποχής της και ήταν παρούσα τη στιγμή που γεννήθηκε η ψυχανάλυση στις αρχές του 20ου αιώνα.
Ήταν ένα από τα εννέα ιδρυτικά μέλη της Société psychanalytique de Paris και το 1927 επιχορήγησε το πρώτο γαλλικό ψυχαναλυτικό περιοδικό, το Revue française de psychanalyse.
Το 1938, χάρη στις διπλωματικές της διασυνδέσεις, η Μαρία Βοναπάρτη βοήθησε τον Φρόυντ και την οικογένειά του να εγκαταλείψουν τη ναζιστική Αυστρία, πληρώνοντας παράλληλα στους Ναζί τα κολοσσιαία "λύτρα" που απαιτούσαν για να τον αφήσουν να φύγει από τη χώρα.
Από τον πατέρα της κληρονόμησε τη φιλομάθεια και την περιέργεια, αλλά και τη συναισθηματική αδυναμία και την έλλειψη τρυφερότητας. Τα παιδικά της χρόνια την καθόρισαν συναισθηματικά και ψυχικά και ήταν αυτά που δεν της επέτρεψαν να ζήσει απλά μια ζωή γεμάτη πλούτο και άνεση, αλλά την οδήγησαν στην αυλή του επαναστάτη τότε Φρόιντ και την καθιέρωσαν σύμβολο μιας εποχής και μια από τις πιο διάσημες ψυχαναλύτριες της Ευρώπης.
Πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη
Η Μαρία Βοναπάρτη (Marie Bonaparte, 2 Ιουλίου 1882 - 21 Σεπτεμβρίου 1962) του Οίκου Βοναπάρτη ήταν Γαλλίδα ψυχαναλύτρια. Ήταν ανιψιά του Ναπολέοντα Α’ της Γαλλίας και εγγονή του Πέτρου Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ανιψιού του Ναπολέοντα Α’.
Παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδας με πολιτικό γάμο στις 21 Νοεμβρίου 1907 σε ηλικία 25 ετών στο Παρίσι και με θρησκευτική τελετή στις 12 Δεκεμβρίου 1907 στην Αθήνα. Έκτοτε ήταν γνωστή ως «Πριγκίπισσα Γεωργίου της Ελλάδος».
Πέθανε το 1962 και ετάφη στο Βασιλικό Κοιμητήριο στο Τατόι.
Επιστημονικό Έργο
Η Μαρία Βοναπάρτη δεν ήταν απλώς μια πριγκίπισσα της ελληνικής βασιλικής οικογένειας ή μια πάμπλουτη κληρονόμος. Ήταν μια γυναίκα με πολύπλευρη προσωπικότητα που με το επιστημονικό της έργο βοήθησε χιλιάδες γυναίκες να χειραφετηθούν και να γνωρίσουν τον εαυτό τους έξω από τον κλασικό ρόλο της συζύγου, της μητέρας , της ερωμένης.
Υπήρξε ασθενής αλλά και μαθήτρια του Φρόιντ και φανατική οπαδός της επαναστατικής μεθόδου της ψυχανάλυσης. Η ζωή της κινήθηκε ανάμεσα σε ταξίδια, επίπονο διάβασμα, ανάμεσα σε γραφεία γεμάτα βιβλία και ατέλειωτη έρευνα για την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Γνώρισε και συναναστράφηκε σημαντικούς ανθρώπους της εποχής της και ήταν παρούσα τη στιγμή που γεννήθηκε η ψυχανάλυση στις αρχές του 20ου αιώνα.
Ήταν ένα από τα εννέα ιδρυτικά μέλη της Société psychanalytique de Paris και το 1927 επιχορήγησε το πρώτο γαλλικό ψυχαναλυτικό περιοδικό, το Revue française de psychanalyse.
Το 1938, χάρη στις διπλωματικές της διασυνδέσεις, η Μαρία Βοναπάρτη βοήθησε τον Φρόυντ και την οικογένειά του να εγκαταλείψουν τη ναζιστική Αυστρία, πληρώνοντας παράλληλα στους Ναζί τα κολοσσιαία "λύτρα" που απαιτούσαν για να τον αφήσουν να φύγει από τη χώρα.
Από τον πατέρα της κληρονόμησε τη φιλομάθεια και την περιέργεια, αλλά και τη συναισθηματική αδυναμία και την έλλειψη τρυφερότητας. Τα παιδικά της χρόνια την καθόρισαν συναισθηματικά και ψυχικά και ήταν αυτά που δεν της επέτρεψαν να ζήσει απλά μια ζωή γεμάτη πλούτο και άνεση, αλλά την οδήγησαν στην αυλή του επαναστάτη τότε Φρόιντ και την καθιέρωσαν σύμβολο μιας εποχής και μια από τις πιο διάσημες ψυχαναλύτριες της Ευρώπης.
Πριγκίπισσα Αλεξάνδρα
Η πριγκίπισσα Αλεξάνδρα της Ελλάδας γεννήθηκε στις 30 Αυγούστου 1870 στην Κέρκυρα και ήταν το τρίτο παιδί του Βασιλέως Γεωργίου Α’ και της Βασίλισσας Όλγας των Ελλήνων. Παντρεύτηκε το 1889 τον Παύλο Αλεξάνδροβιτς της Ρωσίας, γιο του Αλεξάνδρου Β΄ της Ρωσίας και εγκαταστάθηκε στην Αγία Πετρούπολη.
Ενώ βρισκόταν στον έβδομο μήνα της εγκυμοσύνης της, έπεσε στο νερό και την επόμενη μέρα κατέρρευσε από έντονους πόνους τοκετού. Γέννησε τον γιό της Ντμίτρι και μετά από έξι μέρες σε ηλικία μόλις 21 ετών πέθανε.
Η είδηση του θανάτου της βύθισε σε πένθος την οικογένειά της, αλλά και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
«Όλα τα δημόσια καταστήματα, όλαι σχεδόν αι οικίαι, αι εταιρείαι, αι τράπεζαι, τα φιλανθρωπικά καταστήματα, το Πανεπιστήμιον, η οικοδομούμενη βιβλιοθήκη, τα ξενοδοχεία, όπου κι αν υπήρχε μια οικία, μία καλύβη και είχε μίαν σημαίαν, την είχε στήσει κεκαλυμμένην με πένθος, με και μίαν εικόνα της βασιλοπούλας, με ένα κεράκι να καίη πλησίον της και να καπνίζη ολίγο λιβάνι», έγραφε η Ακρόπολις στις 14 Σεπτεμβρίου του 1891.
Θάφτηκε στον καθεδρικό Ναό Πέτρου και Παύλου στην Αγία Πετρούπολη.
Το 1939 ο ανιψιός της Βασιλεύς Γεώργιος Β’ ζήτησε από την ΕΣΣΔ να μεταφερθούν τα οστά της στην Ελλάδα για να ταφεί στο Τατόι δίπλα στους γονείς της. Ο Στάλιν έδωσε την άδεια και η τελετή ταφής έγινε τον Ιανουάριο του 1940 μετά την κηδεία του αδελφού της πρίγκιπα Χριστόφορου.
Η Πριγκίπισσα με την σύντομη ζωή που τιμήθηκε όσο καμία άλλη
Ονομάστηκαν προς τιμήν της
- Η Λεωφόρος Αλεξάνδρας στην Αθήνα
- Η πλατεία Αλεξάνδρας στο Πασαλιμάνι
- Η λεωφόρος Αλεξάνδρας στην Κέρκυρα
- Το Μαιευτήριο Αλεξάνδρα (με ειδική αρμοδιότητα στην έρευνα της καταπολέμησης της μητρικής θνησιμότητας μετά τον τοκετό)
Πριγκίπισσα Αλεξάνδρα
Η πριγκίπισσα Αλεξάνδρα της Ελλάδας γεννήθηκε στις 30 Αυγούστου 1870 στην Κέρκυρα και ήταν το τρίτο παιδί του Βασιλέως Γεωργίου Α’ και της Βασίλισσας Όλγας των Ελλήνων. Παντρεύτηκε το 1889 τον Παύλο Αλεξάνδροβιτς της Ρωσίας, γιο του Αλεξάνδρου Β΄ της Ρωσίας και εγκαταστάθηκε στην Αγία Πετρούπολη.
Ενώ βρισκόταν στον έβδομο μήνα της εγκυμοσύνης της, έπεσε στο νερό και την επόμενη μέρα κατέρρευσε από έντονους πόνους τοκετού. Γέννησε τον γιό της Ντμίτρι και μετά από έξι μέρες σε ηλικία μόλις 21 ετών πέθανε.
Η είδηση του θανάτου της βύθισε σε πένθος την οικογένειά της, αλλά και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
«Όλα τα δημόσια καταστήματα, όλαι σχεδόν αι οικίαι, αι εταιρείαι, αι τράπεζαι, τα φιλανθρωπικά καταστήματα, το Πανεπιστήμιον, η οικοδομούμενη βιβλιοθήκη, τα ξενοδοχεία, όπου κι αν υπήρχε μια οικία, μία καλύβη και είχε μίαν σημαίαν, την είχε στήσει κεκαλυμμένην με πένθος, με και μίαν εικόνα της βασιλοπούλας, με ένα κεράκι να καίη πλησίον της και να καπνίζη ολίγο λιβάνι», έγραφε η Ακρόπολις στις 14 Σεπτεμβρίου του 1891.
Θάφτηκε στον καθεδρικό Ναό Πέτρου και Παύλου στην Αγία Πετρούπολη.
Το 1939 ο ανιψιός της Βασιλεύς Γεώργιος Β’ ζήτησε από την ΕΣΣΔ να μεταφερθούν τα οστά της στην Ελλάδα για να ταφεί στο Τατόι δίπλα στους γονείς της. Ο Στάλιν έδωσε την άδεια και η τελετή ταφής έγινε τον Ιανουάριο του 1940 μετά την κηδεία του αδελφού της πρίγκιπα Χριστόφορου.
Η Πριγκίπισσα με την σύντομη ζωή που τιμήθηκε όσο καμία άλλη
Ονομάστηκαν προς τιμήν της
- Η Λεωφόρος Αλεξάνδρας στην Αθήνα
- Η πλατεία Αλεξάνδρας στο Πασαλιμάνι
- Η λεωφόρος Αλεξάνδρας στην Κέρκυρα
- Το Μαιευτήριο Αλεξάνδρα (με ειδική αρμοδιότητα στην έρευνα της καταπολέμησης της μητρικής θνησιμότητας μετά τον τοκετό)